De naam zegt het allemaal: thrillers draaien om spanning en anticipatie, en horen tot de populairste filmgenres die er zijn. De films kunnen om alles draaien, maar het opbouwen van suspensie het belangrijkste onderdeel van een echte thriller. Een groot deel van de beste films aller tijden is een psychologische thriller. Met dit soort thrillers proberen filmmakers vooral te spelen met de donkere kanten van het menselijk brein. Er wordt gespeeld met de verwachtingen van het publiek, en soms zijn het de hoofdpersonages die allerlei psychologische spanning moeten verdragen. Dit zijn de twintig beste psychologische thrillers.
Inhoud
20. Zodiac
De beste manier om een spannende film nog angstaanjagender te maken, is om hem te baseren op een waargebeurd verhaal. Deze film draait om de onopgeloste moorden van de “Zodiac Killer” die in de jaren 60 en 70 mogelijk tot wel 28 slachtoffers heeft gemaakt. De film uit 2007 is geregisseerd door David Finch, en volgt het verhaal van de inspecteurs die jacht maakten op deze moordenaar. Het is vooral het realistische element dat deze thriller tot een hoger niveau tilt.
19. Gone Girl
Niets is zoals het lijkt, en dat bevestigt Gone Girl nog maar eens. De film is gebaseerd op een gelijknamig boek van Gillian Flynn, dat beroemd is geworden door de vele absurde plottwists. Het getrouwde stel Amy en Nick lijkt het allemaal voor elkaar te hebben, tot Amy op de ochtend van hun jubileum verdwijnt. Ze lijkt vermoord te zijn, en alle pijlen wijzen naar Nick als de moordenaar. Langzaam maar zeker wordt er steeds meer duidelijk over hun huwelijk, en blijft het de vraag wie er nu echt de schuldige is in deze verdwijning.
18. The Machinist
Je zou hem bijna niet herkennen, maar het is hem toch echt. Christian Bale speelt de hoofdrol in deze verwarrende thriller, en is maar liefst 30 kilo afgevallen om er zo dun en ziek mogelijk uit te zien. Al een jaar heeft zijn personage Trevor bijna niet geslapen, wat ervoor zorgt dat hij ziek en zwak is. Hij begint langzaam maar zeker waanzinnig te worden, en krijgt het gevoel dat hij achtervolgd wordt door iets of iemand. De vraag is of hij echt het contact met de werkelijkheid is verloren, of dat er toch iets meer achter zit.
17. Black Swan
De wereld van een danser draait alleen maar om het presteren: trainen, repeteren en blijven werken om die ene ultieme rol te mogen vertolken. Nina krijgt de kans van haar leven wanneer ze in het zwanenmeer zowel de rol van de witte als de zwarte zwaan mag dansen. Ze wil alles op alles zetten om de première te halen, en langzaam maar zeker neemt het zwanenmeer haar hele leven over. Bang om haar rol te verliezen blijft ze doorzetten, en verliest ze langzaam maar zeker de realiteit uit het oog. Natalie Portman trainde maanden voor deze rol, en dat is zeker te zien.
16. Taxi Driver
Een veteraan (Robert De Niro) gaat na zijn militaire dienst door het leven als een taxichauffeur in New York. Er is weinig gaande in zijn leven, maar hij blijft op zoek naar bepaalde doelen voor zichzelf. Zijn waanzin neemt steeds meer toe wanneer hij overtuigd raakt dat hij een jonge prostituee moet redden uit haar situatie, en ook een obsessie creëert voor een vrouwelijke politica. Om zijn doel te bereiken gaat de veteraan tot extremen, die meer kwaad dan goed doen. Deze bekroonde film draait om het vinden van betekenis in je leven, en de gevolgen van die deze zoektocht kan hebben op mensen met psychische problemen.
15. The Game
Een spelletje is niet altijd even onschuldig als het lijkt. Een rijke maar eenzame bankier krijgt de kans om met een mysterieus en groots spel mee te spelen, om zo zijn eenzame verjaardag wat draaglijker te maken. Het spel is echter niet wat het lijkt, en de bankier probeert te achterhalen hoe alles nu werkelijk in elkaar zit. Deze film is de perfecte match voor iedereen die er van houdt om een mysterie op te lossen. Hoe meer je weet in deze film, des te verder je van het antwoord verwijderd lijkt te zijn.
14. Vertigo
Alfred Hitchcock is de meester van de enge films. Zijn thriller- en horrorfilms zijn stuk voor stuk iconisch, en vandaag de dag halen vele regisseurs nog inspiratie uit zijn werk. Vertigo hoort zeker tot de beste werken die de regisseur ooit gemaakt heeft. Een detective krijgt de opdracht om het vreemde gedrag van de mooie Madeleine te observeren, omdat haar man vreest dat ze zelfmoord zal gaan plegen. De detective raakt echter geobsedeerd met haar, wat het begin is van een lange reeks aan verwikkelingen. Hitchcock was altijd erg experimenteel in het maken van zijn thrillers, en dat is bij Vertigo zeker niet anders.
13. American Psycho
De combinatie van humor en een thriller lijkt niet vanzelfsprekend. Toch is het zogenaamde “black comedy” genre ontzettend populair. American Psycho is een film die deze twee verschillende werelden zeker goed weet te combineren. Het verhaal is gebaseerd op een gelijknamig boek, en draait om het leven van Patrick. Deze bankier lijkt alles in het leven op orde te hebben: een succesvolle baan in Wall-Street, een knappe verloofde en meer dan genoeg geld. Overdag is hij dan ook een normale man, maar ’s nachts zoekt hij ieder limiet op en duikt hij in de wereld van geweld en waanzin.
12. Misery
De verhouding tussen beroemdheden en hun fans is niet altijd even makkelijk. Iedere bekende persoon heeft wel een verhaal van een fan die verliefd was, een stalker of nog erger. In de film Misery ze je hoe een bekende schrijver een auto-ongeluk overleeft, en verzorgd wordt door een verpleegster die tegelijkertijd een grote fan is. Hoe zorgzaam deze vrouw ook voor hem is, wanneer het op zijn boeken aankomt is ze genadeloos. De schrijver vertelt haar wat het einde van zijn nieuwe boek is, en de verpleegster draait helemaal door. De schrijver is in al zijn angst helemaal aan haar overgeleverd.
11. Rear Window
Ook deze film van Hitchcock heeft de lijst gehaald, omdat Rear Window gezien wordt als een erg belangrijk onderdeel in de Amerikaanse filmgeschiedenis. Het verhaal draait om een fotograaf die in een rolstoel terecht is gekomen, en dagenlang vastzit in zijn eigen appartement. Als vermaak kijkt hij naar het appartementencomplex van zijn overburen, die hij allemaal kan bespieden door hun ramen. Wanneer één van de overburen wordt vermoord is de fotograaf al zo diep in de wereld van zijn buren gedoken dat hij zich mengt in de zoektocht naar de dader.
10. Inception
De wereld van onze dromen is vreemd, verwarrend en ongrijpbaar. Dat maakt het een perfect onderwerp voor een psychologische thriller die draait om de werelden die wij in onze hoofden creëren. In inception wordt gespeeld met onze herinneringen, en weet een groep van spionnen met herinneringen te spelen door droomwerelden bij anderen op te wekken. Dit heeft echter wel een prijs, want de hoofdpersonages verliezen soms zelf uit het oog wat nou de realiteit is en wat slechts een droom is. De rol van Leonardo DiCaprio in deze film is veelgeprezen, en dat is zeker niet voor niets!
9. The Usual Suspects
Het leven van een crimineel is niet eenvoudig. Maak één fout, of doe zaken met één verkeerde persoon, en je hele leven is niet meer zeker. The Usual Suspects draait om deze chaos en spanning, die een groep bendeleden voelt wanneer ze wraak willen nemen op iemand voor een valse beschuldiging. Ze hebben het gevoel dat ze hun eigen zaken wel kunnen regelen, en zorgen dat ze alle controle over de situatie hebben. Er blijkt echter dat er iemand anders is die de touwtjes in handen heeft, en de bendeleden gebruikt in zijn eigen psychologische spelletje.
8. The Shining
De rol van Jack Nicholson als de tot waanzin gedreven Jack Torrence is legendarisch geworden binnen de filmwereld. Gebaseerd op het bekende boek van schrijver Stephen King, vertelt The Shining het verhaal van een schrijver die met zijn gezin in een verlaten hotel verblijft. Die kalmte zou eigenlijk moeten zorgen voor een ongestoorde winter, waarin hij hard kan werken aan zijn boek. Het hotel heeft echter geheimen, en dit in combinatie met de rust en stilte zorgen ervoor dat Jack helemaal doordraait. Zelfs zijn vrouw en zoon zijn niet meer veilig voor hem.
7. Shutter Island
Een detective wordt op de zaak van een ontsnapte moordenares gezet. De vrouw verbleef in een psychiatrisch ziekenhuis, en detective Daniels komt een kijkje nemen om het mysterie op te lossen. Tijdens zijn zoektocht naar antwoorden over de ontsnapping, komt hij steeds meer te weten over de vreemde gang van zaken in het ziekenhuis. Shutter Island is een film die meer dan ooit speelt met de verwarring en chaos die psychische problemen met zich mee kunnen brengen. Wat de film echt beroemd heeft gemaakt is de plottwist, die ervoor zorgt dat je de film meteen nog een keer wilt kijken.
6. Psycho
Enge hotels lijken een doorlopend thema te zijn binnen dit genre films. Ook psycho speelt zich gedeeltelijk af in een hotel, waar de jonge Marion terecht komt wanneer ze een lange autorit in stormachtig weer achter zich heeft. Marion is zelf niet onschuldig, want ze heeft net tienduizenden dollars gestolen van haar baas en is op de vlucht. Helaas voor haar komt ze terecht in een motel met een erg vreemde manager, en zijn nog engere moeder. Een leuk feitje over deze film is dat het de eerste Amerikaanse film ooit is waarin een toilet op beeld is de zien. Het tonen van een toilet werd in de tijd van Hitchcock dan ook gezien als een obscene keuze.
5. Fight Club
“The first rule of fight club is: you never talk about fight club.” Brad Pitt is één van de grote namen die in deze film te zien zijn, over een geheime vechtclub waar een jonge man in verstrengeld raakt. De film draait niet alleen om geweld, maar vooral over de vraag of iedereen wel is wie hij zegt dat hij is. De hoofdpersoon is een slapeloze jonge man, wiens naam we niet te horen krijgen. Des te verder hij de wereld van de vechtclub gaat, des te meer hij de controle over zijn leven verliest.
4. Memento
Het verhaal van Memento wordt van twee kanten belicht. Aan de ene kant is er Leonard, die wil weten wie of wat er verantwoordelijk is voor de moord op zijn vrouw. Het probleem is alleen dat hij hersenschade heeft, en niet in staat is om nieuwe herinneringen te maken. Tegelijkertijd wordt het verhaal van de film van achteren naar voren verteld, waarin je als kijker steeds meer informatie krijgt over wat er werkelijk is gebeurd met Leonards vrouw. De onzekerheid van het hoofdpersonage, de vele spannende wendingen die het verhaal neemt en het langzaam ontrafelen van het mysterie maken deze film een must-see voor liefhebbers van thrillers.
3. The Sixth Sense
De paranormale wereld spreekt tot iedereens verbeelding. Het idee van geesten die zich mengen in ons dagelijkse leven is al eeuwenlang de angst voor veel mensen. Anderen vinden het fenomeen juist fascinerend. The Sixth Sense speelt met dit idee, met een jong kind in de hoofdrol dat ervan overtuigd is dat hij overal overleden mensen ziet. Hij krijgt hulp van een speciale kinderpsycholoog, gespeeld door Bruce Willis. De regisseur van de film, M. Night Shymalan, staat bekend om zijn fascinatie met het paranormale en de verrassende wendingen die zijn films hebben. Houd dat in je gedachten wanneer je deze film voor het eerst kijkt.
2. Seven
De zeven hoofdzonden zijn een populair thema bij schrijvers en andere kunstenaars. Met deze film wilden de makers een verhaal vertellen rond dit thema, maar dan op een ontzettende duistere manier. Zoals bij meerdere psychologische thrillers, is er een seriemoordenaar actief. Deze moordenaar gaat systematisch te werk, en gebruikt de zeven zonden als een leidraad voor zijn moorden. Al zijn slachtoffers komen om het leven omdat ze een hoofdzonde begaan hebben, of dat nu ijdelheid of gulzigheid is. Twee detectives proberen de moordenaar te achterhalen en te stoppen, en komen uiteindelijk oog in oog met hem te staan.
1. The Silence of the Lambs
Dr. Hannibal Lecter is een voormalig psycholoog die al acht jaar wordt vastgehouden wegens kannibalisme. Een jonge detective moet hem jaren na zijn opsluiting ondervragen, om zo een andere moordzaak op te kunnen lossen. Dit is het begin van een lang spel dat Lecter speelt met de detective. Hij is namelijk groot fan van psychologische manipulatie en cryptische raadsels. Dit maakt de ondervragingen er niet makkelijker op, en de detective raakt meer en meer verstrikt in het web dat Lecter voor haar spint. Het beeld van de vastgebonden kannibaal met een gezichtsmasker op is nog steeds een iconisch beeld in de filmgeschiedenis.
Waarom geen Nederlandse film? Ik vind dat Spoorloos van George Sluizer zeker niet mag ontbreken in deze lijst. Vooral het gruwelijke einde die in de Amerikaanse The vanishing. Helemaal veranderd was , lees verpest. Maakte het spannend.